Tại sao hàng nghìn camera giám sát bị đánh cắp dữ liệu?

Cùng với sự tiến bộ của công nghệ, camera giám sát ngày càng được sử dụng rộng rãi như một công cụ quan trọng trong việc đảm bảo an ninh. Mặc dù mang lại nhiều tiện ích, nhưng thiết bị này cũng tiềm ẩn không ít nguy cơ về bảo mật. Hàng nghìn thiết bị đã bị đánh cắp dữ liệu do người dùng không cập nhật phần mềm hoặc không thay đổi mật khẩu mặc định, dẫn đến các lỗ hổng dễ bị hacker khai thác. Vấn đề này đặt ra một câu hỏi cấp thiết: Làm thế nào để bảo vệ hệ thống camera giám sát tránh khỏi những cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi?

1. Vấn đề về bảo mật camera giám sát

Vấn đề bảo mật của camera giám sát hiện đang trở thành mối lo ngại lớn, khi hàng nghìn thiết bị trên toàn thế giới bị đánh cắp dữ liệu mà người dùng không hay biết. Nhiều hệ thống camera, đặc biệt là các dòng giá rẻ hoặc không được cập nhật phần mềm thường xuyên, dễ bị khai thác bởi hacker.

Ngoài ra, một số nhà sản xuất lại chưa chú trọng đến việc vá lỗ hổng bảo mật kịp thời, để lại cánh cửa mở cho những cuộc tấn công. Khi dữ liệu từ camera giám sát bị xâm nhập, không chỉ quyền riêng tư của cá nhân bị xâm phạm, mà còn tiềm ẩn nguy cơ về an ninh quốc gia và tổ chức. Từ đó đòi hỏi người dùng phải cảnh giác và có những biện pháp bảo vệ hệ thống camera của mình tốt hơn, từ việc thay đổi mật khẩu đến lựa chọn các thiết bị có tính năng bảo mật cao.

2. Vì sao hàng nghìn camera giám sát bị đánh cắp dữ liệu?

2.1. Lỗ hổng bảo mật từ nhà sản xuất

Nhiều dòng camera giám sát được sản xuất với phần mềm yếu hoặc không được tối ưu bảo mật ngay từ khâu thiết kế. Các nhà sản xuất thường tập trung vào tính năng và giá cả, trong khi bảo mật camera lại bị xem nhẹ. Những thiết bị này không được trang bị cơ chế bảo vệ dữ liệu mạnh mẽ, dễ bị hacker khai thác. Có rất nhiều trường hợp các nhà sản xuất không cung cấp bản vá lỗi kịp thời hoặc không thường xuyên cập nhật phần mềm. Vì vậy đã tạo ra các "cửa sau" để tin tặc dễ dàng xâm nhập và kiểm soát camera từ xa.

2.2. Người dùng không đổi mật khẩu mặc định

Một trong những sai lầm phổ biến nhất của người dùng là không thay đổi mật khẩu mặc định của camera giám sát. Mật khẩu mặc định thường được công khai và rất dễ đoán, khiến hacker chỉ cần vài thao tác đơn giản là có thể truy cập hệ thống. Người dùng thường không nhận thức được tầm quan trọng của việc thay đổi mật khẩu hoặc không biết cách làm. Vấn đề này đặc biệt phổ biến với các gia đình hoặc doanh nghiệp nhỏ lẻ, khi họ không có chuyên môn về bảo mật.

2.3. Sử dụng camera giá rẻ không đạt tiêu chuẩn bảo mật

Nhiều người dùng chọn các dòng camera giám sát giá rẻ mà không biết rằng chúng thường thiếu các tính năng bảo mật cơ bản. Các thiết bị này không chỉ dễ bị xâm nhập mà còn không có cơ chế mã hóa dữ liệu an toàn, dẫn đến việc dữ liệu bị lộ ra ngoài mà người dùng không hề hay biết. Thị trường tràn ngập các loại camera giá rẻ, đặc biệt là các sản phẩm từ các nhà sản xuất ít tên tuổi. Dù giá thành thấp nhưng những thiết bị này không có các chứng nhận bảo mật tiêu chuẩn, làm tăng nguy cơ bị tấn công.

2.4. Tấn công mạng và mã độc

Tin tặc ngày càng tinh vi và thường sử dụng các hình thức tấn công mạng như DDoS, phishing hoặc cài mã độc để kiểm soát camera giám sát. Những hệ thống camera giám sát kết nối internet không có biện pháp bảo vệ đủ mạnh dễ trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công này. Hacker có thể thâm nhập hệ thống mạng, sau đó điều khiển camera từ xa, chiếm quyền xem và lưu trữ video. Các hình thức tấn công khác như mã độc cũng có thể khiến camera trở thành "điểm yếu" để tấn công toàn bộ mạng nội bộ của người dùng.

2.5. Không mã hóa dữ liệu truyền tải

Nhiều camera giám sát không hỗ trợ mã hóa dữ liệu truyền tải, có nghĩa là video và hình ảnh từ camera có thể bị chặn lại và sao chép trong quá trình truyền qua internet. Tin tặc có thể dễ dàng đánh cắp thông tin mà không cần truy cập trực tiếp vào hệ thống. Khi không có mã hóa, bất kỳ ai có kiến thức cơ bản về công nghệ đều có thể truy cập và theo dõi các video trực tiếp từ camera.

2.6. Thiết lập hệ thống bảo mật không đúng cách

Nhiều người dùng, đặc biệt là những cá nhân hoặc doanh nghiệp nhỏ, không có kinh nghiệm trong việc thiết lập hệ thống bảo mật camera giám sát đúng cách. Họ thường dựa vào các cài đặt mặc định, không tối ưu hóa các tính năng bảo mật có sẵn như xác thực đa yếu tố (2FA) hoặc tường lửa. Hệ thống camera dễ dàng trở thành mục tiêu của hacker, đặc biệt là khi các cấu hình bảo mật yếu kém hoặc không được thiết lập đúng.

3. Cách khắc phục và bảo vệ camera giám sát tránh bị đánh cắp dữ liệu

3.1. Cập nhật phần mềm định kỳ cho camera giám sát

Phần mềm hệ thống của camera giám sát, bao gồm cả firmware, thường xuyên có các bản cập nhật để vá các lỗ hổng bảo mật. Nếu không cập nhật, các camera có thể trở thành mục tiêu dễ dàng của tin tặc. Các nhà sản xuất camera liên tục phát hành các bản vá lỗi nhằm khắc phục các điểm yếu trong hệ thống, vì vậy việc cập nhật thường xuyên là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ thiết bị. Người dùng cần theo dõi và thiết lập chế độ cập nhật tự động nếu có, hoặc kiểm tra thủ công trên trang web của nhà sản xuất.

3.2. Thay đổi mật khẩu mặc định của camera

Nhiều người dùng thường bỏ qua việc thay đổi mật khẩu mặc định của camera giám sát. Điều đó đã tạo điều kiện cho hacker dễ dàng truy cập bằng các mật khẩu phổ biến hoặc mặc định từ nhà sản xuất. Một số cuộc tấn công lớn xuất phát từ việc khai thác các thiết bị vẫn sử dụng mật khẩu yếu hoặc không thay đổi. Để giảm nguy cơ xâm nhập, bạn nên đặt mật khẩu mạnh, kết hợp giữa chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Mật khẩu cũng cần được thay đổi định kỳ để tối ưu hóa bảo mật.

3.3. Sử dụng hệ thống mã hóa và bảo mật cao

Nhiều loại camera giám sát hiện nay đã tích hợp các tính năng mã hóa dữ liệu và xác thực hai yếu tố, giúp ngăn chặn các hành vi xâm nhập từ xa. Mã hóa thông tin video là một cách để đảm bảo rằng ngay cả khi dữ liệu bị đánh cắp, nó cũng không thể bị sử dụng mà không có khóa giải mã. Ưu tiên lựa chọn các camera có chức năng mã hóa dữ liệu và hỗ trợ các giao thức bảo mật như HTTPS, WPA3 cho Wi-Fi. Điều này sẽ giúp bảo vệ thông tin không bị đọc lén hoặc can thiệp.

3.4. Thiết lập mạng nội bộ an toàn

Camera giám sát thường kết nối với mạng nội bộ qua Wi-Fi hoặc cáp mạng. Nếu mạng này không được bảo vệ, hacker có thể tấn công thông qua các lỗ hổng bảo mật của mạng để xâm nhập vào hệ thống camera. Một mạng bảo mật tốt cần sử dụng mật khẩu mạnh, có tường lửa và hệ thống mã hóa. Người dùng nên bảo vệ mạng nội bộ bằng cách cài đặt tường lửa và sử dụng VPN (mạng riêng ảo) để mã hóa các kết nối. Đồng thời, cần tránh kết nối camera giám sát trực tiếp với internet công cộng hoặc mạng mở.

3.5. Tắt các tính năng truy cập từ xa nếu không cần thiết

Hầu hết các camera giám sát đều có tính năng truy cập từ xa qua internet, nhưng tính năng này cũng mở ra cánh cửa cho tin tặc. Nếu không có các biện pháp bảo mật chặt chẽ, việc truy cập từ xa có thể bị lợi dụng để theo dõi hoặc đánh cắp dữ liệu. Nếu không thực sự cần theo dõi từ xa, tốt nhất bạn nên tắt tính năng này để giảm nguy cơ bị tấn công. Trong trường hợp cần sử dụng, hãy kích hoạt thêm các biện pháp bảo mật như xác thực hai yếu tố (2FA).

3.6. Chọn mua các thiết bị camera từ thương hiệu uy tín

Nhiều người vì tiết kiệm chi phí đã chọn mua camera giám sát từ các thương hiệu không rõ nguồn gốc hoặc các sản phẩm giá rẻ. Những thiết bị này thường có độ bảo mật kém, dễ bị tấn công bởi hacker. Các thương hiệu uy tín sẽ đầu tư vào các tính năng bảo mật và dịch vụ hỗ trợ người dùng tốt hơn. Hãy chọn các nhà sản xuất uy tín, có cam kết về bảo mật và hỗ trợ kỹ thuật tốt. Tránh mua các sản phẩm trôi nổi trên thị trường với mức giá quá rẻ so với mặt bằng chung.

3.7. Kiểm tra và giám sát hệ thống thường xuyên

Một hệ thống camera giám sát cần được theo dõi định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Nhiều người sau khi lắp đặt hệ thống đã không theo dõi sát sao, tạo cơ hội cho hacker khai thác lâu dài mà không bị phát hiện. Cần thực hiện kiểm tra định kỳ các camera, xem xét nhật ký hoạt động và thiết lập hệ thống thông báo khi có truy cập bất thường. Ngoài ra, cần luôn giám sát các dấu hiệu của việc hệ thống bị can thiệp.

3.8. Nhờ đến sự tư vấn của chuyên gia bảo mật

Nếu bạn không có kinh nghiệm hoặc không chắc chắn về cách bảo mật hệ thống camera giám sát, việc tìm đến các chuyên gia an ninh mạng sẽ giúp đảm bảo thiết bị của bạn được bảo vệ tối đa. Các chuyên gia có thể phân tích các lỗ hổng hiện có và đề xuất các biện pháp bảo mật phù hợp. Đối với các doanh nghiệp hoặc những tổ chức lớn, việc thuê các chuyên gia bảo mật để quản lý và giám sát hệ thống camera là vô cùng cần thiết. 

4. Kết luận

Bảo mật cho hệ thống camera giám sát không chỉ giúp bảo vệ thông tin cá nhân mà còn ngăn chặn những nguy cơ về an ninh và tài sản. Việc áp dụng các biện pháp như thay đổi mật khẩu mặc định, cập nhật phần mềm định kỳ, và sử dụng thiết bị từ các thương hiệu uy tín là những bước cơ bản nhưng vô cùng quan trọng. Đừng quên giám sát hệ thống thường xuyên và nếu cần, hãy tìm đến các chuyên gia bảo mật để đảm bảo rằng hệ thống của bạn luôn được bảo vệ tốt nhất. Sự chủ động và hiểu biết về bảo mật sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro và an tâm hơn khi sử dụng camera giám sát.